Het belang van rituelen

Mensen en rituelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Rituelen geven betekenis aan speciale momenten in het leven.

Een ritueel is een reeks handelingen, die meestal in een vaste volgorde worden uitgevoerd. Vaak heeft zo’n ritueel een speciale betekenis voor mensen. Sommige rituelen zijn een beetje mysterieus, vooral als het al heel oude zijn. Maar er zijn ook hele moderne, nieuwe varianten. En het gebruik van rituelen is misschien wel belangrijker dan je in eerste instantie zou denken. Ze geven namelijk houvast in moeilijke tijden, bieden samenhorigheid aan de groep en zorgen voor structuur en rust. 

Overal zijn rituelen

In het dagelijkse leven zitten veel rituelen ‘verstopt’, zonder dat je er bij stilstaat. Waarschijnlijk heb jij zelf ook een ritueel voor het opstaan (eerst dit dan dat) of naar bed gaan. Of misschien heb je bij een toets of belangrijke meeting wel een bepaalde volgorde van schoenen aandoen of neem je een kristal mee. Ze geven je houvast en vertrouwen.

We lopen met elkaar een stille tocht als we willen laten blijken dat we ergens heel verontwaardigd of verdrietig over zijn, bijvoorbeeld als er een onschuldig iemand is vermoord. En we steken een kaarsje aan als we stil willen staan bij een speciaal iemand die veel voor ons heeft betekend.

In de traditie van veel levensbeschouwingen hebben rituelen een waardevolle plek. Zo is een belangrijk ritueel in verschillende kerken het dopen van een kindje. De baby draagt dan een mooie doopjurk en terwijl de dominee of de priester een beetje water over het hoofdje van de kleine giet, wordt uitgesproken dat het kindje wordt opgenomen in de gemeenschap. Binnen de islam wordt shahada ingefluisterd in het oor van de baby, dat is de islamitische geloofsbelijdenis. En in de hindoetempel krijg je voordat de pandit gaat spreken een mooie rode stip op je voorhoofd. Zo weet je dat je welkom bent in de tempel en dat je gezegend bent.

Vieringen en rituelen

Een viering, bijvoorbeeld rondom Kerst of Pasen, is niet zomaar een feestje. Het gaat namelijk om de ziel van de viering: die wordt gevormd door het verhaal, de symbolen en rituele handelingen die bij de viering horen. Door deze viering ondervind de groep meer samenhorigheid door het samen hetzelfde te vieren. 

En er komen ook steeds meer tradities bij. Tegenwoordig zie je veel gender reveal party’s. Tijdens een feestelijk moment maken aanstaande ouders op ludieke wijze aan familie en vrienden het geslacht bekend van hun ongeboren kindje. Rituelen zijn dus echt niet alleen iets van vroeger! 

De kracht van rituelen

Zonder rituelen hebben mensen geen natuurlijke of rationele manier om met de grote momenten in ons leven om te gaan. Het is volkomen vanzelfsprekend dat je iets doet bij de geboorte van een kind, wanneer je een verbintenis aangaat of wanneer een geliefde sterft.  Het zou ook wel heel vreemd zijn als we doodleuk zouden doorgaan met ons leven alsof er niets gebeurd is! Iedereen voelt dan aan dat er iets moet gebeuren. Maar wat dan? “Dat weten we enkel dankzij de rituelen, symbolen en ceremonieën die we van generatie op generatie doorgeven.

Op deze manier geven rituelen rust aan ons bestaan en ritme aan ons leven. Zodat we niet elke keer opnieuw moeten bedenken hoe we iets moeten doen. En dat we op deze manier meer bewust zijn van bepaalde momenten en hoe we deze moeten eren.